Ο ναρκισσισμός, αποτελεί μία διαταραχή προσωπικότητας- συμπεριφοράς. Τα χαρακτηριστικά που διακρίνουν ένα άτομο με ναρκισσιστική προσωπικότητα, είναι: ο εγωκεντρισμός, η επιδειξιομανία, η αλαζονεία, η δυσκολία συναισθηματικής συμμετοχής καθώς επίσης και οι εκμεταλλευτικές διαπροσωπικές σχέσεις.
Τα άτομα με ναρκισσιστική προσωπικότητα, είναι προικισμένα με μια καλύτερη κοινωνική προσαρμοστικότητα και πετυχαίνουν να δημιουργήσουν μια σημαντική επιστημονική, καλλιτεχνική ή πολιτική σταδιοδρομία. Έτσι, λοιπόν παρατηρείται ένα περίεργο φαινόμενο. Σε ένα άτομο με ναρκισσιστική προσωπικότητα, σχεδόν πάντα οι επαγγελματικές και κοινωνικές του δραστηριότητες να στέφονται με απόλυτη επιτυχία. Παρόλα αυτά, όμως η ιδιωτική του ζωή και κυρίως ο ψυχικός του κόσμος κυριαρχούνται από συναισθήματα μοναξιάς και μειονεκτικότητας.
Ο ναρκισσισμός είναι η ερωτική ορμή του ατόμου, το πάθος, το γενετήσιο ένστικτο προς ηδονή για τον ίδιο του τον εαυτό. Μπορεί λοιπόν, κάλλιστα να ειπωθεί, ότι ο ναρκισσισμός είναι ένα συμπλήρωμα libido του εγωϊσμού, με αποτέλεσμα να αποτελεί την πηγή της μεγαλομανίας, ερωτομανίας, μανίας ζηλοτυπίας και όχι σπάνια μανίας καταδίωξης.
Η μεγαλομανία του νάρκισσου ατόμου, είναι η άμεση συνέπεια της μεγαλοποίησης του εγώ. Για αυτό, ένα δυσάρεστο περιστατικό, μία απογοήτευση ή μία αποτυχία σε ένα ναρκισσιστικό άτομο, θα κλονίσει σοβαρά το συναίσθημα του αυτοσεβασμού, μπορεί να παραλύσει την ικανότητά του για δράση και το ενδιαφέρον του για τη ζωή, με αποτέλεσμα να του προκληθεί μία ανακλιτική κατάθλιψη.
Υποστηρίζεται, ότι από τη στιγμή που η libido είναι ικανή να προσαρμόζεται και στο σώμα και το πρόσωπο του ίδιου ατόμου, αντί να προσκολλάται σε άλλο άτομο, δεν μπορεί να προκαλείται από ένα ασήμαντο γεγονός. Είναι λοιπόν πολύ πιθανόν, ότι ο ναρκισσισμός αποτελεί μία γενική και πρωταρχική κατάσταση μη ικανοποίησης της libido. Με βάση αυτό, λοιπόν ο ναρκισσισμός είναι ουσιαστικά ο αυτοερωτισμός, η σεξουαλική ενέργεια (libido) του νάρκισσου ατόμου για τον ίδιο του τον εαυτό.
Έτσι λοιπόν, διάφορα παλαιά ψυχικά τραύματα, μία απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου, αλλά προπάντων τα ψυχικά τραύματα κατά την ψυχοσεξουαλική ανάπτυξη, μια απόρριψη ή ακόμα και κακοποίηση κατά την παιδική ή εφηβική ηλικία, προδιαθέτουν ένα άτομο να αναπτύξει μια ναρκισσιστική προσωπικότητα, η οποία κάλλιστα μπορεί να γίνει και καταθλιπτική.
Σίγουρα ο ναρκισσισμός, όπως άλλωστε και πολλές από τις διαταραχές προσωπικότητας ή συμπεριφοράς, χαρακτηρίζονται από έντονες μεταλλαγές, από πολύ έντονα θετικά σε πολύ έντονα αρνητικά συναισθήματα, και από πεισματάρικη- παιδική ανταγωνιστικότητα σε έντονη αντιζηλεία, όπου όλα όμως βρίσκουν τις ρίζες τους στην έλλειψη αγάπης που βιώνει το ίδιο το άτομο.
Θεραπεία
Η θεραπεία για την αντιμετώπιση του ναρκισσισμού, πραγματοποιείται είτε με ψυχανάλυση είτε με ψυχαναλυτική ψυχοθεραπεία. Θα πρέπει όμως να διευκρινιστεί ότι ενδέχεται να υπάρχει σχέση ναρκισσιστικής διαταραχής και διπολικής διαταραχής (μανιοκατάθλιψης). Και εδώ είναι σημαντικό, να εξεταστεί κατά πόσο τα στοιχεία του ναρκισσιστικού χαρακτήρα είναι όντως στοιχεία χαρακτήρα και όχι συμπτώματα υπομανίας ή μανίας της διπολικής διαταραχής όπου θα πρέπει να τον αναλάβει ειδικός ιατρός-Νευρολογος-ψυχίατρος- αφού τα φάρμακα ίσως να είναι απαραίτητα.
